Kandydoza jamy ustnej – jak można się zarazić?

Grzybica jamy ustnej, nazywana także kandydozą, to poważny problem stomatologiczny, który może występować w każdym wieku. Najczęstszą przyczyną kandydozy są drożdżaki z rodzaju Candida, występujące powszechnie na całym świecie. W przypadku pojawienia się objawów wskazujących na kandydozę, takich jak białawe, niebolesne naloty w obrębie jamy ustnej, wskazana jest konsultacja z lekarzem. Sprawdź, jak można się zarazić i jak leczyć kandydozę jamy ustnej.

Kandydoza jamy ustnej – przyczyny

Kandydoza jamy ustnej to drożdżakowe zakażenie błony śluzowej języka, policzków i przedsionka jamy ustnej. Wywołują ją zazwyczaj drożdżaki z rodzaju Candida, a dokładnie Candida albicans¹.

Kandydoza jamy ustnej jest zaraźliwa. Candida albicans występuje powszechnie w środowisku – na przedmiotach codziennego użytku, futrze zwierząt, a nawet w pokarmach. Jeśli przedostanie się do jamy ustnej np. wraz z jedzeniem, gdy jemy brudnymi rękami, może doprowadzić do rozwoju kandydozy².

Grzybica może dodatkowo przenosić się z zakażonego człowieka na zdrowego. Dlatego np. mieszkając z osobą cierpiącą na kandydozę jamy ustnej, należy w miarę możliwości ograniczyć z nią bezpośredni kontakt, a gdy do niego dojdzie pamiętać o prawidłowych zasadach higieny².

Czynniki predysponujące do rozwoju kandydozy jamy ustnej

Istnieje szereg czynników sprzyjających rozwojowi kandydozy jamy ustnej. Dzieli się je na miejscowe i układowe¹.

Czynniki miejscowe

Wśród miejscowych czynników wywołujących grzybicę jamy ustnej występują takie jak¹:

• dieta wysoko-węglowodanowa,
• zmiany nabłonkowe,
• zmiany w układzie mikroflory,
• redukcja przepływu śliny.

Czynniki układowe

Do grupy czynników układowych zwiększających ryzyko rozwoju kandydozy należy¹:

• cukrzyca,
• niedoczynność i nadczynność tarczycy,
• niedoczynność nadnerczy,
• zaburzenia hormonalne,
• niedobór żelaza i kwasu foliowego,
• zaburzenia funkcji leukocytów,
• niedobory immunologiczne,
• przyjmowanie niektórych leków.

Objawy kandydozy jamy ustnej

Kandydoza jamy ustnej może występować jako m.in.³:

• ostra lub przewlekła kandydoza rzekomobłoniasta (pleśniawki) – są to drobne, białomleczne lub żółtawe, miękkie wykwity, umiejscowione na błonie śluzowej policzków, języka i dziąseł;
• ostra lub przewlekła kandydoza zanikowa – manifestuje się jako protetyczne zapalenie jamy ustnej (mniej lub bardziej rozległe zmiany rumieniowe), zapalenie kątów ust (pękające i krwawiące zmiany w kącikach ust) lub romboidalne zapalenie języka (zapalenie na środkowej części języka);
• przewlekła kandydoza rozrostowa – odgraniczone białe grudki i płytki występujące w obrębie błony śluzowej policzków, trójkąta zatrzonowcowego oraz w obrębie kącików ust.

Kandydoza jamy ustnej – leczenie

Objawów grzybicy nie powinno się lekceważyć, należy zgłosić się do lekarza i rozpocząć leczenie. Zazwyczaj w zupełności wystarcza miejscowe stosowanie leków przeciwgrzybiczych. Jeśli to nie pomoże, lekarz może zalecić doustne leki na kandydozę jamy ustnej².

Stosowanie tabletek do ssania

W zakażeniach grzybiczych jamy ustnej i gardła stosować można Chlorchinaldin VP. Zawiera on substancję czynną chlorochinaldol, która działa przeciwgrzybiczo, a także przeciwbakteryjnie i przeciwpierwotniakowo. Lek Chlorchinaldin VP zapobiega rozwojowi drobnoustrojów, hamując rozwój infekcji i stanu zapalnego. Zatem jest to lek, który zwalcza przyczynę bólu⁴.

O czym jeszcze trzeba pamiętać?

W leczeniu grzybicy jamy ustnej bardzo ważne jest wyeliminowanie czynników, które predysponują do nasilania przykrych objawów, a później do nawrotów infekcji. Mowa tutaj m.in. o nieprawidłowej higienie jamy ustnej czy złym dopasowaniu protezy zębowej².

Istnieją choroby sprzyjające zakażeniom drożdżakowym, które wymienione zostały wyżej. Aby ograniczyć ryzyko rozwoju infekcji grzybiczej, należy usunąć przyczynę, czyli podjąć leczenie określonej jednostki chorobowej².

Bibliografia:

1. Petkowicz B., Skiba-Tatarska M., Wysokińska-Miszczuk J., Kandydoza jamy ustnej, Gerontologia Polska, tom 14, nr 4, 160–164.
2. Maciejewska J., Kandydoza błony śluzowej jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017.
3. Lorkowska-Zawicka B., Grzybicze zapalenie jamy ustnej, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2014.
4. ChPL Chlorchinaldin VP (dostęp: 2022.03.31.).